THÔNG TIN TỪ A-Z VỀ ĐẦY HƠI-KHÓ TIÊU

Đầy hơi khó tiêu có rất nhiều nguyên nhân, trạng thái và diễn biến. Mời bạn xem qua loạt thông tin dưới đây giúp bạn nắm bắt được tình trạng và cách thức cải thiện đầy hơi-khó tiêu từ A-Z.

Biểu hiện của những chiếc bụng đầy hơi

Có người ăn xong thì bụng chỉ hơi sình sình một chút, hoặc ăn xong thì bụng hơi nặng một chút, có người ăn xong thì khó chịu vô tả, thành ra vì vậy nói chung thì cái bệnh khó tiêu có thể nó đi từ hơi đau bụng tới đầy bụng, khó tiêu, rồi người mệt mỏi, ăn xong không thấy thoải mái.

Chúng ta thật ra ai ai cũng mắc phải cái chứng gọi là chứng khó tiêu. Ví dụ một ngày nào đó ta ăn quá nhiều thức ăn, quá nhiều chất béo thì bị nặng bụng ghê gớm, không chịu được. Đó là chứng khó tiêu nhưng chưa chắc đó là cái bệnh. Nhưng nếu ăn một chút thôi mà đã gây ra triệu chứng khó chịu như sình bụng đầy hơi thì đó là một trong những bệnh cần phải chữa trị.

Đầy hơi-khó tiêu xuất phát từ…

Khi ta uống sữa hay ăn những chất béo, chất bổ thì sữa, chất béo đó lại không được tiêu hoá tốt do cơ thể chúng ta thiếu các enzyme để tiêu hoá. Do đó, một số người ăn vô thì bụng bị lình xình, có thể bị tiêu chảy. Mặt khác, khi còn bé hoặc lớn tuổi cơ thể của chúng ta không tiết nhiều enzyme để tiêu hoá thức ăn dầu mỡ, cho nên khi ăn dầu mỡ nhiều, nhất là người lớn tuổi một tí, thì họ bắt đầu cảm thấy khó tiêu.

Ngoài những nguyên nhân về thức ăn, thì khó tiêu còn có thể do nguyên nhân chủ quan từ thói quen ăn uống chưa đúng cách, nhai không kỹ, hoặc là ăn gấp, ăn không đúng bữa chẳng hạn cũng có thể gây nên chứng khó tiêu, đầy hơi. Các cụ cũng thường nói là ta phải nhai 21 lần trước khi nuốt, điều đó rất là quan trọng vì nó không chỉ làm nhuyễn thức ăn mà trong lúc ta nhai hệ thống tiêu hoá của ta cũng bắt đầu tiết nhiều enzyme hơn để đón nhận thức ăn xuống bao tử. Và khi ăn đúng giờ đúng giấc thì cơ thể ta thoải mái, hệ tiêu hoá tiết nhiều dịch vị, enzyme tiêu hoá hơn giúp ăn uống dễ tiêu hơn.

Ai sẽ là người dễ mắc chứng khó tiêu

Trẻ sơ sinh thường gặp vấn đề cơ vòng của thực quản chưa co thắt  hoàn hảo bởi vậy khi các cháu ăn sữa hay bị ọc sữa ra ngoài. Nên trẻ hay bị triệu chứng thức ăn ợ ngược lên trên nhiều hơn là khó tiêu, hoặc khi các cháu uống sữa bò (có các thành phần protein, đường...ít cân đối hơn sữa mẹ) thì các cháu có thể bị bón, khó tiêu. Còn người lớn thì ai cũng có thể bị đầy hơi chậm tiêu.

Khi chúng ta ăn uống đúng giờ đúng giấc, tránh những thức ăn quá nặng nề có nhiều dầu nhiều mỡ, những người nào không ăn được sữa, không uống được sữa thì nên uống enzyme Lactase sẽ hỗ trợ cho vấn đề tiêu hoá sữa.

Chớ bỏ qua những biến chứng của khó tiêu

Những triệu chứng đầy hơi, sình bụng, khó chịu mỗi lần ăn uống gây nên sự bực tức, không thoải mái, và từ đó nó đưa tới sự cau có, chán đời, buồn phiền, u sầu v.v. và v.v. Bao tử bị căng và đầy hơi, cộng với sự cau có dễ hình thành các vết loét dạ dày, dễ gây nguy cơ viêm dạ dày và ưng thư dạ dày.

Cần chú ý rằng khi chứng sình bụng, đầy hơi, khó chịu đi kèm theo triệu chứng ợ chua thì nguy hiểm hơn vì nếu chất chua chạy ngược lên thực quản hoài thì có thể gây loét thực quản.

Khi chất chua chạy lên miệng, nó có thể rơi một chút lên thanh quản làm ta bị khò khè, suyễn. Có nhiều người ho rất là nhiều, hoặc bị suyễn, và mỗi buổi tối khi nằm xuống thì chất chua chạy ngược lên thanh quản làm cho họ ho không ngừng. Một khi đã bị suyễn rồi thì có chữa bệnh ợ chua đi chăng nữa thì bệnh suyễn cũng không thuyên giảm bao nhiêu. Do đó, cần phải hạn chế đầy hơi, khó tiêu và ợ chua để ngăn ngừa các nguy cơ sức khoẻ có thể gặp phải.

Giải quyết khó tiêu ngay tại nhà

Giải quyết khó tiêu thì tuỳ theo nguyên nhân. Thông thường nếu các cụ lớn tuổi thì nên bổ sung các loại enzyme tiêu hoá để hỗ trợ tiêu hoá thức ăn dễ dàng hơn. Để dùng dài ngày, có thể dùng các enzyme có nguồn gốc từ trái cây, thực vật.

Có một phương pháp nữa là thuốc than hoạt tính được biết đến và sử dụng rộng rãi từ lâu nhưng vẫn là một trong những thứ thuốc tốt để chữa trị chứng đầy bụng.Tuy nhiên nó có thể gây bẩn quần áo, viên quá to khó uống, không dùng được cho trẻ em và thường gây táo bón.

Các loại thuốc hỗ trợ tiêu hoá mới nhất có chứa hoạt chất Simethicone với tác dụng làm tan các bóng hơi trong bao tử để chúng ta không bị đầy hơi, giảm cảm giác lình xình khó chịu. Hoạt chất simethicone có ưu điểm không ngấm vào máu, nên có thể dùng thường xuyên mà không gây tác dụng phụ và có thể mua dễ dàng tại các nhà thuốc không cần toa bác sĩ. Các chế phẩm thuốc chứa simethicone cũng có dạng nhũ dịch, dễ dàng và an toàn khi sử dụng cho trẻ em.

Ngoài việc dùng thuốc, chúng ta có thể thay đổi thói quen ăn uống hàng ngày, bắt đầu bằng những thức ăn ít mỡ, không quá chua. Trước coi thử ta ăn cái nào mà cơ thể chịu, tiêu hoá được, từ từ thêm mỗi ngày một loại thức ăn mới để xem thử thức ăn nào mà ta ăn làm cho khó chịu. Nếu mà thức ăn nào ăn vào cũng làm cho ta khó tiêu cả thì đó là một triệu chứng không tốt.

Vấn đề quan trọng nhất là ăn uống đúng giờ đúng giấc và tập thể dục, bơi lội đều đặn. Khi tập thể dục thường xuyên và vận động đều đặn, cơ thể chúng ta sẽ khoẻ mạnh hơn, và hệ tiêu hoá cũng khoẻ mạnh hơn giúp tiêu hoá tốt các loại thức ăn, hạn chế đầy hơi, khó tiêu. Nhưng không nên tập thể dục trước khi ăn hoặc tập thể dục ngay sau khi ăn.

Cần lưu ý, những bệnh nhân nào phải uống thuốc kháng sinh thì chúng tôi khuyên là nên uống thêm những men vi sinh đường ruột. Và cũng nên bổ sung đầy đủ vitamin D cho cơ thể (uống vitamin bổ sung, thường xuyên phơi nắng vào sáng sớm để cơ thể tổng hợp vitamin D) vì khi thiếu vitamin D có thể gây ra một số triệu chứng khác liên quan tới vấn đề hấp thụ thức ăn làm cho chúng ta dễ bị khó chịu về đường tiêu hoá.

Phòng tránh khó tiêu, đầy hơi

Không nên ngủ ngay sau ăn, phải chờ ít nhất 3-4 tiếng đồng hồ để cho thức ăn được tiêu hóa. Thực ra sau khi ăn xong chúng ta đi nằm ngay lúc này thức ăn có thể chạy ngược lên thực quản và nó làm cho chúng ta bị những triệu chứng của bệnh ợ chua.

Sau khi ăn xong thì chúng ta nên đi bộ nhẹ nhẹ thôi chứ không nên tập thể dục để cho thức ăn được tiêu hoá. Nhiều người ăn xong ngồi xem tivi khiến sự tiêu hoá thức ăn khó khăn hơn hoặc khi ăn xong và ngồi một chỗ. Khi ngồi thì bụng dễ bị quặp lại làm cho bao tử không có chỗ để giản ra nên làm cho ta khó chịu hơn. Khi ta đi đứng thì hơi ở trong ruột có thể được thả ra ngoài thì đỡ bị sình bụng hơn.

Khi ta ăn uống thì mỗi lần nuốt thức ăn là nuốt vào một tí hơi. Khi hơi vào trong cơ thể thì hoặc là ợ ra ngoài hoặc là đánh rấm xả hơi ra, sẽ giúp cải thiện được vấn đề sình bụng. Nếu mà cứ giữ hơi trong bụng thì sẽ gây khó tiêu, khó chịu cả người. Xoa quanh rốn là một động tác kích thích nhu động ruột, giúp đẩy hơi ra ngoài.

Bác sĩ Bùi Xuân Dương – chuyên khoa tiêu hoá, gan mật bệnh viện FV TP.HCM