LỢI ÍCH GIẢM CHOLESTEROL MÁU CỦA MEN GẠO ĐỎ

Ngày 13/07/2022

Men gạo đỏ là một loại vi nấm được nuôi cấy từ gạo, có nguồn gốc từ Châu Á. Men gạo đỏ đặc biệt được sử dụng rộng rãi ở Trung Quốc. Nó rất giàu monacolin, phytosterol và isoflavone.

ĐỊNH NGHĨA VỀ MEN GẠO ĐỎ

Men gạo đỏ là một loại vi nấm cực nhỏ được nuôi cấy từ gạo. Vi sinh vật này tạo ra một sắc tố đỏ đặc trưng tên cho men. Được làm khô và nghiền thành bột, men được sử dụng như một chất tạo màu hoặc làm chất điều vị trong các chế phẩm thực phẩm Châu Á khác nhau.

Men gạo đỏ chứa 25% đến 73% đường (đặc biệt là tinh bột), 14% đến 31% protein, sắc tố và polyketide. Trong số các polyketide này có các monacolin có đặc tính hạ cholesterol máu được công nhận. Hàm lượng monacolin trong thực phẩm bổ sung men gạo đỏ thường dao động từ 0,4 đến 2%. Một số loại monacolin đã được xác định tùy thuộc vào chủng nấm men được sử dụng và điều kiện lên men. Một trong những nhánh phụ của monacolin là monacolin K, được phân lập lần đầu tiên bởi Giáo sư Akira Endo. Monacolin K được phát hiện có cấu trúc giống với LOVASTATIN, một loại thuốc làm giảm cholesterol trong máu. Cơ chế hoạt động chính của nó là ức chế reductase 3-hydroxy-3-methyl-glutaryl-CoA (HMG-CoA), enzyme kiểm soát tốc độ tổng hợp cholesterol trong gan.

LỊCH SỬ CỦA MEN GẠO ĐỎ 

Men gạo đỏ theo truyền thống được sử dụng ở Đông Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan) làm màu thực phẩm và cho mục đích chữa bệnh. Từ quan điểm ẩm thực, men gạo đỏ được sử dụng để tạo màu cho các chế phẩm ẩm thực, chẳng hạn như một số loại đậu phụ lên men, thịt hoặc cá, cũng như bánh ngọt. Ở Trung Quốc, việc sử dụng men gạo đỏ trong ẩm thực đã được chứng thực từ thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên. Trong y học cổ truyền Trung Quốc, men gạo đỏ đã được sử dụng trong hơn 700 năm để chữa chứng khó tiêu, tiêu chảy, các vấn đề về tuần hoàn máu và yếu chi dưới.

Nhà nghiên cứu Nhật Bản Akira Endo đã phát hiện ra tác động hạ cholesterol trong máu của men gạo đỏ vào tháng 2 năm 1979 tại Tokyo. Chính ông đã xác định vào mùa hè năm 1972 loại statin đầu tiên, COMPACTIN, được sản xuất bởi một loại vi nấm khác (Penicillium citrinum). Khám phá tiếp theo là công trình nghiên cứu khổng lồ, trong đó gần 3800 chủng vi nấm đã được nuôi cấy nhằm cố gắng xác định một phân tử có khả năng bất hoạt enzyme gọi là HMG-CoA reductase.

Vào những năm 1960, enzym này đã được xác định là "limitante", có nghĩa quan trọng nhất trong quá trình tổng hợp cholesterol của con người. Với phát hiện này, Bloch và Lynen đã được trao giải Nobel năm 1964. Akira Endo, lúc đó đang nghiên cứu một loại kháng sinh mới, đã đưa ra giả thuyết rằng một số loại nấm tạo ra kháng sinh nhắm vào HMG-CoA reductase, ngăn cản các vi sinh vật khác tổng hợp cholesterol mà chúng cần thiết và do đó ngăn cản sự phát triển của chúng. Akira Endo đã đặt tên “monacolin K” (từ tên của nấm Monascus) cho phân tử chất ức chế HMG-CoA reductase mà ông xác định được trong men gạo đỏ.

PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT MEN GẠO ĐỎ

Men gạo đỏ được sản xuất bằng cách lên men một loại nấm siêu nhỏ được nuôi cấy trên gạo đã nấu chín. Gạo lên men theo cách này chuyển sang màu đỏ do sự hiện diện của các sắc tố nấm. Men gạo đỏ được chế biến theo cách truyền thống, là sản phẩm của quá trình lên men từ hỗn hợp của một số loài thuộc giống Monascus, loài chính là M. purpureus Went, được phát hiện vào năm 1895.

Đầu tiên, gạo được ngâm trong nước cho đến khi hạt gạo đạt trạng thái bán sền sệt. Sau đó, người ta thêm vào môi trường nuôi cấy chất được gọi là "gây men = starter" của nấm, thường là Monascus purpureus. Sau đó, hỗn hợp này được khuấy định kỳ trong một buồng được kiểm soát nhiệt độ trong vài ngày (3 đến 6 ngày). Trong thời kỳ này, hạt gạo chuyển sang màu đỏ tươi trong lõi và màu đỏ tía ở bên ngoài, không sử dụng dung môi hóa học trong quá trình sản xuất.

Một số thay đổi đã được thực hiện đối với các điều kiện lên men (nguồn nitơ, pH, nhiệt độ, nguồn cung cấp nước, v.v.) cho phép điều chỉnh sản phẩm cuối cùng về hàm lượng monacolin K, chất màu, citrinin và các hợp chất nhỏ khác. Mục tiêu là tăng nồng độ monacolin K, hoạt chất hạ cholesterol và loại bỏ tất cả các dấu vết của citrinin là một chất gây độc cho thận.

Ngày nay, men gạo đỏ được tìm thấy như một chất tạo màu trong hơn 155 loại thực phẩm ở Châu Á. Nó cũng được tích hợp vào hơn 24 chế phẩm thảo dược trong y học cổ truyền Trung Quốc, trộn hoặc không với các loại thực vật khác, để điều trị chứng tăng lipid máu, mệt mỏi hoặc tiêu chảy.

LỢI ÍCH GIẢM CHOLESTEROL MÁU CỦA MEN GẠO ĐỎ 

Men gạo đỏ có thể chứa tới 23 loại monacolin khác nhau, bao gồm monacolin K là loại được đại diện nhiều nhất. Monacolin K tồn tại ở hai dạng: lacton và axit hydroxy. Ở dạng lacton, monacolin K là một chất tương tự với lovastatin, nghĩa là hai phân tử này có cấu trúc hóa học giống hệt nhau. Các monacolin này đã chứng minh tác dụng hạ cholesterol máu, nhờ tác dụng kép:

- Ức chế tổng hợp cholesterol ở gan, bằng cách ức chế HMG-CoA reductase,

- Sự gia tăng các thụ thể cholesterol trong gan (cho phép bắt giữ cholesterol lưu thông nhanh hơn)

Các thực nghiệm khoa học chứng minh 

Hiệu quả của men gạo đỏ trong việc giảm mức cholesterol trong máu đã là chủ đề của nhiều nghiên cứu ở người, so với giả dược. Để có được cái nhìn tổng quan về kết quả của các nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã thực hiện phân tích tổng hợp, tức là phân tích tổng hợp các kết quả của các nghiên cứu được công bố cho đến nay. Gần đây nhất, đã phân tích 20 nghiên cứu mù đôi ngẫu nhiên, có đối chứng với giả dược, cho thấy rằng dùng men gạo đỏ làm giảm trung bình khoảng 0,4 g/ L LDL-cholesterol được gọi là cholesterol xấu. Điều này thường tương ứng với việc giảm từ 15 đến 25% mức lưu hành của LDL-cholesterol. Liều lượng men gạo đỏ được sử dụng trong các nghiên cứu này thay đổi từ 1200 đến 4800 mg mỗi ngày, tức là 4,8 đến 24 mg monacolin K mỗi ngày, với thời gian bổ sung từ 2 đến 24 tháng. Giảm triglycerid máu và tăng nhẹ HDL-cholesterol là cholesterol tốt cũng đã được chứng minh. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng ăn men gạo đỏ có thể liên quan đến lợi ích về độ đàn hồi của động mạch; tuy nhiên, cần có những nghiên cứu sâu hơn để khẳng định điểm này.

Giảm LDL-cholesterol trong máu có lợi cho sức khỏe tim mạch vì dư thừa LDL-cholesterol là một yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch vành. Giới khoa học cho rằng giảm khoảng 0,4 g/l LDL-cholesterol có liên quan đến giảm tỷ lệ tử vong 10% và giảm 22% tai biến mạch máu.

Hiệu quả của men gạo đỏ được cho là phụ thuộc vào liều lượng, với mức giảm LDL-cholesterol trung bình khoảng 15% ở liều hàng ngày 3 mg monacolin K, và mức giảm lên đến khoảng 25% ở liều 12mg/ngày.

Tiêu thụ men gạo đỏ được các chuyên gia về tim mạch châu Âu công nhận là một phương pháp hiệu quả để giảm LDL-cholesterol, bên cạnh các biện pháp lối sống gồm chế độ ăn uống, và hoạt động thể chất ở những người không cần điều trị bằng statin.

Tác dụng phụ của men gạo đỏ:

Men gạo đỏ đã được sử dụng hàng trăm năm như một loại phẩm màu thực phẩm, không có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, citrinin, một độc tố thận, có thể được tạo ra trong quá trình lên men gạo, nếu sử dụng sai chủng Monascus hoặc nếu điều kiện lên men không được kiểm soát tốt. Do đó, điều cần thiết là các nhà sản xuất men gạo đỏ phải nghiêm ngặt. Các phân tích có hệ thống phải được thực hiện để đảm bảo không có citrinin trong sản phẩm.

Tuy nhiên, một số tác dụng phụ hiếm gặp đã được quan sát thấy ở một số người tiêu dùng có nguy cơ cao khi tiêu thụ liều hàng ngày từ 10mg trở lên. Những tác dụng này tương tự như tác dụng phụ của statin: đau cơ, các vấn đề về gan hoặc thận. Chúng cũng phụ thuộc vào liều lượng, tức là chúng xảy ra thường xuyên hơn khi liều monacolin K cao. Chúng cũng có thể xảy ra, mặc dù rất hiếm, với liều thấp tới 3 mg/ngày, nếu men gạo đỏ được kết hợp với berberine.

Hiện nay người ta khuyến cáo không nên tiêu thụ một lượng gạo men đỏ cung cấp > 3mg monacolin K mỗi ngày. Ngoài ra, không nên uống đồng thời nước ép bưởi, vì nó làm tăng mức lưu hành của monacolin K, do đó có thể có các tác dụng phụ. Tương tự, để hạn chế nguy cơ quá liều, cần có sự giám sát y tế khi dùng thuốc nhằm giảm cholesterol. Theo dõi y tế là cần thiết đối với những người bị suy thận hoặc gan, những người có nguy cơ bị tác dụng phụ cao hơn.

Cuối cùng, do thiếu dữ liệu, trẻ em và phụ nữ có thai không nên tiêu thụ gạo men đỏ.

AustrapharmVN

Nguồn tham khảo: LES BIENFAITS DE LA LEVURE DE RIZ ROUGE

https://www.laboratoire-lescuyer.com/nos-actifs/levure-de-riz-rouge