CÁC LIỆU PHÁP GIẢM HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH

Ngày 11/09/2025

Các bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa nhận thức được tầm quan trọng của việc giải quyết mối quan hệ giữa trục não - ruột khi xây dựng kế hoạch điều trị hội chứng ruột kích thích (IBS).

Những cảm xúc như lo lắng, căng thẳng và trầm cảm kích hoạt các chất dẫn truyền thần kinh trong não, từ đó kích hoạt các tín hiệu đau ở ruột. Đây là lý do tại sao sự buồn phiền hoặc căng thẳng đôi khi có thể gây ra chứng đau bụng hoặc khó chịu ở dạ dày.

Nghiên cứu cho thấy sức khỏe tâm lý tốt hơn có thể giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa. Nó có thể làm giảm đau bụng và các triệu chứng khác của hội chứng ruột kích thích (IBS). Với một số liệu pháp, các bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng và chuyên gia trị liệu có thể giúp bạn giảm căng thẳng và khôi phục sự cân bằng giữa não bộ và đường ruột.

ĐIỀU TRỊ

Mục tiêu của việc điều trị IBS là giảm các triệu chứng để bạn có thể sinh hoạt bình thường với ít triệu chứng nhất có thể.

Các triệu chứng nhẹ thường có thể được kiểm soát thông qua việc kiểm soát căng thẳng và thay đổi chế độ ăn uống và lối sống.

• Tránh các thực phẩm gây khởi phát triệu chứng.

• Ăn thực phẩm giàu chất xơ.

• Uống nhiều nước.

• Tập thể dục thường xuyên.

• Ngủ đủ giấc.

Chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể đề nghị loại bỏ những thực phẩm sau:

• Thực phẩm sinh hơi (khí): hãy tránh đồ uống có ga và đồ uống có cồn, cũng như một số thực phẩm dễ sinh hơi.
• Gluten: Nghiên cứu cho thấy một số người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS) thấy các triệu chứng tiêu chảy được cải thiện sau khi cắt giảm gluten, ngay cả khi họ không mắc bệnh celiac. Gluten có trong lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen.
• FODMAPs. Một số người nhạy cảm với một số loại carbohydrate khó tiêu như fructose, fructan, lactose và các loại khác được gọi là FODMAPs (fermentable oligosaccharides lên men, disaccharides, monosaccharides và polyol). FODMAPs có trong một số loại ngũ cốc, rau, trái cây và các sản phẩm từ sữa.

TÙY THUỘC VÀO CÁC TRIỆU CHỨNG, THUỐC CÓ THỂ ĐƯỢC KHUYẾN NGHỊ, BAO GỒM:

• Bổ sung chất xơ. 
• Thuốc nhuận tràng: Nếu chất xơ không làm giảm táo bón, có thể khuyến nghị dùng thuốc nhuận tràng không kê đơn
• Thuốc trị tiêu chảy: Thuốc không kê đơn, chẳng hạn như loperamide (Imodium AD), có thể giúp kiểm soát tiêu chảy.
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCA): Loại thuốc này có thể giúp giảm trầm cảm, đồng thời giúp giảm hoạt động thần kinh ở ruột, từ đó có thể giúp giảm đau. 
• Thuốc chống trầm cảm ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI): như fluoxetine (Prozac) hoặc paroxetine (Paxil), hữu ích cho chứng trầm cảm, đau và táo bón.
• Thuốc giảm đau (cần thận trọng, chỉ dùng khi bác sĩ chỉ định).

THUỐC ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH (IBS)

Các loại thuốc được phê duyệt cho một số người mắc Hội chứng Ruột Kích thích (IBS) bao gồm:

• Alosetron: Thuốc làm giãn đại tràng và làm chậm nhu động ruột. Chỉ dùng cho phụ nữ bị IBS thể tiêu chảy nặng, không đáp ứng với điều trị khác. Thuốc không được dùng cho nam giới và trẻ em.
• Eluxadoline: Thuốc làm giảm tiêu chảy bằng cách giảm co thắt cơ và giảm bài tiết dịch trong ruột đồng thời tăng trương lực cơ vòng hậu môn - trực tràng. Tác dụng phụ có thể bao gồm buồn nôn, đau bụng và táo bón nhẹ. Eluxadoline cũng có liên quan đến viêm tụy, một tình trạng nghiêm trọng phổ biến hơn ở một số người.
• Rifaximin: Kháng sinh đường ruột, làm giảm sự phát triển quá mức của vi khuẩn ở đường ruột và ngăn ngừa tiêu chảy.
• Lubiprostone có thể làm tăng tiết dịch ở ruột non để hỗ trợ nhu động ruột. Thuốc được chấp thuận cho phụ nữ mắc hội chứng ruột kích thích (IBS) kèm táo bón và thường chỉ được kê đơn cho phụ nữ có các triệu chứng nghiêm trọng và không đáp ứng với điều trị khác.
• Linaclotide:  Tăng tiết dịch ở ruột non để hỗ trợ nhu động ruột. Thuốc có thể gây tiêu chảy, nhưng uống thuốc từ 30 đến 60 phút trước bữa ăn có thể giảm tác dụng phụ.

CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ TIỀM NĂNG TRONG TƯƠNG LAI

Cấy Ghép Phân

Các nhà nghiên cứu đang khám phá các phương pháp điều trị mới cho hội chứng ruột kích thích (IBS), chẳng hạn như cấy ghép phân (FMT: Fecal Microbiota Transplantation). Hiện đang được xem xét thử nghiệm, FMT phục hồi hệ vi khuẩn đường ruột bằng cách cấy ghép phân đã được xử lý của người khỏe mạnh vào đại tràng của người mắc IBS. Các thử nghiệm lâm sàng về cấy ghép phân hiện đang được tiến hành.

⚠️ Lưu ý

• Tình trạng pháp lý: Hiện tại, FMT chưa được phê duyệt rộng rãi cho điều trị IBS và vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu.

• An toàn và hiệu quả: Mặc dù một số nghiên cứu cho thấy FMT có thể cải thiện triệu chứng IBS, nhưng hiệu quả lâu dài và tính an toàn của phương pháp này cần được nghiên cứu thêm.

Sức khỏe tiêu hóa

DSĐH Nguyễn Văn Bé

Nguồn tham khảo: TRAITEMENT DU SYNDROME DU CÔLON IRRITABLE

https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/irritable-bowel-syndrome-treatment