LIÊN HỆ GIỮA BỆNH TỰ MIỄN & HỆ VI SINH RUỘT
Ngày 13/11/2024
HỆ VI SINH VẬT BÍ ẨN
Khi các nhà nghiên cứu tiếp tục tìm kiếm các yếu tố môi trường gây ra các bệnh tự miễn*, nhiều người đang chuyển sự chú ý sang chính cơ thể con người và mạng lưới cộng đồng vi sinh vật rộng lớn sống trong và bên ngoài cơ thể.
Con người là ngôi nhà của vô số dạng sống cực nhỏ. Hàng nghìn tỷ cá thể mạnh mẽ, cộng đồng vi sinh vật bao gồm vi khuẩn, nấm, động vật nguyên sinh và vi rút chiếm giữ nhiều bộ phận của cơ thể. Vật liệu di truyền của chúng được gọi chung là microbiome. Những vi khuẩn này có thể gấp đôi số tế bào người và hệ vi sinh vật của mỗi người có thể nặng tới 2,2 kg.
Các khuẩn lạc vi sinh vật đóng góp cho sức khỏe con người theo nhiều cách khác nhau. Hệ vi sinh vật đường ruột tham gia vào quá trình tiêu hóa chất dinh dưỡng, tổng hợp vitamin và một số quá trình trao đổi chất khác. Nó cũng ảnh hưởng đến sự phát triển và duy trì hệ thống miễn dịch.
MẤT CÂN BẰNG HỆ VI SINH
Một số nghiên cứu cho thấy sự mất cân bằng hệ vi sinh vật có thể là tác nhân gây ra bệnh tật, đặc biệt là các bệnh tự miễn dịch.
Những thay đổi trong hệ vi sinh vật, thường được gọi là rối loạn sinh lý, có thể do nhiều yếu tố khác nhau gây ra, bao gồm chế độ ăn uống, chất độc, mầm bệnh, v.v. Các mầm bệnh tấn công đường ruột có ảnh hưởng lớn nhất trong việc thúc đẩy rối loạn sinh lý vi khuẩn. Trong các nghiên cứu trên động vật, các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy mầm bệnh virus lây truyền qua thực phẩm có thể làm thay đổi thành phần của hệ vi sinh vật, gây viêm và góp phần phát triển khả năng tự miễn dịch.
BỆNH TỰ MIỄN VÀ ĐƯỜNG RUỘT
Các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được hệ vi sinh vật cụ thể nào có liên quan trực tiếp đến việc điều chỉnh các cơ chế gây viêm. Tuy nhiên, nhiều người tin rằng vi khuẩn được tìm thấy trong lớp niêm mạc của ruột có thể là chìa khóa để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa hệ vi sinh vật, sức khỏe và bệnh tật.
Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn nhưng nhiều nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng các bệnh tự miễn, cũng như các bệnh mãn tính khác, có thể có nguồn gốc từ hệ vi sinh vật đường ruột. Các nhà khoa học hiện đang nghiên cứu mối quan hệ giữa sức khỏe hệ vi sinh vật đường ruột và các bệnh tự miễn sau đây:
• Lupus: Hệ vi sinh vật của bệnh nhân mắc bệnh lupus ban đỏ hệ thống (SLE) cho thấy sự suy giảm đáng kể về tính đa dạng của vi khuẩn, cũng như sự gia tăng ở một loài cụ thể, Ruminococcus gnavus. Những xu hướng này cũng tương quan với mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Bệnh viêm ruột mãn tính (bệnh Crohn và viêm loét đại tràng): có mối liên hệ rõ ràng giữa sự bùng phát bệnh Crohn và sự tăng sinh thoáng qua của Ruminococcus gnavus. R. gnavus là một yếu tố điển hình của hệ vi sinh vật, nhưng nó tạo ra lượng polysaccharide gây viêm có hại khi xuất hiện với số lượng cao bất thường.
• Bệnh tiểu đường loại 1: Tăng tính thấm của hàng rào biểu mô ruột, được gọi là “rò rỉ ruột”, đã được quan sát thấy ở bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường loại 1 và được coi là đặc điểm chính của bệnh. Nghiên cứu cho thấy rối loạn sinh học “có thể ảnh hưởng đến cơ chế bệnh sinh của bệnh tiểu đường loại 1 bằng cách ảnh hưởng đến cân bằng nội môi miễn dịch và/hoặc tính thấm của ruột .
• Bệnh đa xơ cứng (Sclerose en plaques = SEP): Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh nhân SEP mắc chứng rối loạn sinh học, bao gồm cả sự vắng mặt hoặc phổ biến quá mức của một số chi và loài vi khuẩn. Trong số này, một số loài có liên quan đến việc tăng biểu hiện các gen liên quan đến khả năng miễn dịch bẩm sinh và thích ứng.
• Viêm khớp dạng thấp (Polyarthrite rhumatoide = PR): So với hệ vi sinh vật của người khỏe mạnh, các nghiên cứu chỉ ra rằng một số loài vi khuẩn có nhiều ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp, trong khi những loài khác lại bị cạn kiệt. Một số vi khuẩn được làm giàu đáng kể trong hệ vi sinh vật của bệnh nhân PR đã được chứng minh là gây viêm ruột dẫn đến viêm khớp nặng ở mô hình động vật.
KẾT LUẬN
Dữ liệu cho thấy rõ ràng rằng có một số tương tác giữa các bệnh tự miễn và sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định xem liệu những bất thường về hệ vi sinh vật đường ruột có phải là nguyên nhân gây ra bệnh tự miễn, một hậu quả hay cả hai.
Khi các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu mối quan hệ phức tạp này, nhiều người hy vọng rằng các nghiên cứu về hệ vi sinh vật một ngày nào đó có thể dẫn đến những cải tiến trong chẩn đoán và điều trị - và thậm chí có thể ngăn ngừa một số bệnh tự miễn dịch.
AustrapharmVN
Nguồn tham khảo: LA RELATION ENTRE LES MALADIES AUTO-IMMUNES ET LE MICROBIOME INTESTINAL
* Bệnh tự miễn là một bệnh viêm mãn tính, kết quả sự rối loạn chức năng miễn dịch ảnh hưởng đến các cơ quan (hoặc hệ thống) khác nhau, chẳng hạn như da, khớp, thận, tim, não, v.v.
Chúng ta phân biệt:
-
Bệnh tự miễn đặc hiệu: tình trạng viêm chỉ ảnh hưởng đến một cơ quan (chẳng hạn như tuyến giáp, tuyến tụy trong bệnh tiểu đường hoặc đôi khi là gan trong một số bệnh được gọi là viêm gan tự miễn).
Các bệnh tự miễn không đặc hiệu có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan.
Bài viết liên quan
