LIÊN QUAN GIỮA HỆ VI SINH, CĂNG THẲNG VÀ HÀNH VI
Ngày 20/04/2022
Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho rằng các tín hiệu được tạo ra trong ruột (bao gồm cả những tín hiệu do hệ vi sinh vật tạo ra) có ảnh hưởng đến não bộ và các hành vi.
Đặc biệt, có vẻ như hệ vi sinh vật, tùy theo thành phần của nó, có thể ảnh hưởng đến phản ứng với căng thẳng và thậm chí cả tâm trạng (hòa đồng, lo lắng, trầm cảm).
LIÊN QUAN GIỮA HỆ VI SINH, CĂNG THẲNG VÀ HÀNH VI
Thật vậy, căng thẳng mãn tính làm xáo trộn sự cân bằng của hệ vi sinh vật đường ruột thông qua nhiều cơ chế khác nhau, điều này vẫn chưa được làm rõ. Bằng cách làm xáo trộn sự điều chỉnh của nhiều quá trình miễn dịch, căng thẳng mãn tính thúc đẩy quá trình viêm tại chỗ và toàn thân. Tất cả những thay đổi này dẫn đến việc gia tăng sự biểu hiện của các thụ thể vi sinh vật TLR (Toll like receptors =TLR) trong niêm mạc ruột, mà còn ở mức độ bài tiết các globulin miễn dịch (IgA) chống lại hệ vi sinh vật hoặc thậm chí đến mức độ của nhiều yếu tố viêm trong máu. Gián đoạn sự tương tác giữa hệ thống miễn dịch và hệ vi sinh vật ảnh hưởng đến thành phần của hệ vi khuẩn tạo điều kiện cho sự phát triển của một số chủng vi khuẩn nhất định gây bất lợi cho những cơ quan khác.
Nhưng làm thế nào mà các vi khuẩn nằm trong ruột lại có thể tác động lên não của chúng ta?
Cũng giống như căng thẳng ảnh hưởng đến đường ruột và hệ vi sinh vật bằng cách huy động các con đường thần kinh và nội tiết tố, những con đường này hoạt động theo hai hướng. Trên thực tế, dây thần kinh phế vị thậm chí được tạo thành từ 90% là các sợi đi lên, tức là mang thông điệp từ ruột đến não. Bây giờ chúng ta biết rằng dây thần kinh phế vị truyền nhiều loại thông tin khác nhau, từ hàm lượng chất dinh dưỡng đến sự hiện diện của các sản phẩm là vi khuẩn. Các vùng não tiếp nhận thông tin này nằm ở thân não và vùng dưới đồi, và được phát hiện là có liên quan trực tiếp đến đáp ứng căng thẳng (trục dưới đồi tuyến yên – vỏ thượng thận hoặc trục HPA).
Bản thân trục HPA được liên kết chặt chẽ với các vùng vỏ não kiểm soát cảm xúc và hành vi của chúng ta. Theo cách này, rất có thể sự thay đổi thành phần của hệ vi sinh vật (dù có lợi hay có hại) có thể gây ra những tác động trở lại tâm trạng của chúng ta.
Do đó, một số vi khuẩn thuộc hệ vi sinh vật nhất định, được sử dụng như một thực phẩm bổ sung dưới tên men vi sinh Probiotics, có tác dụng có lợi đối với sức khỏe tâm thần bằng cách đặc biệt làm giảm lo lắng của chúng ta. Ở các mô hình động vật, tác dụng giải lo âu này bị triệt tiêu trong trường hợp cắt đứt dây thần kinh phế vị, cho thấy hiệu quả vai trò quan trọng đối với hệ vi sinh vật trong giao tiếp giữa não và vi sinh vật.
Ngoài vai trò của dây thần kinh phế vị, nhiều hormone do đường ruột tiết ra, được nhận biết với tác dụng trao đổi chất, cũng ảnh hưởng đến não, cảm xúc và hành vi. Thành phần của hệ vi sinh vật có vai trò quyết định đối với sự trao đổi chất của chúng ta và do đó có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone của ruột. Hơn nữa, các hormone, enzym và các chất chuyển hóa khác của vi khuẩn do chính hệ vi sinh vật tiết ra cũng có ảnh hưởng đến não. Đây là trường hợp của axit mật, axit amin hoặc axit béo chuỗi ngắn, ví dụ butyrate, một axit béo chuỗi ngắn, điều chỉnh hành vi ở chuột thông qua các quy định di truyền biểu sinh (régulations épigénétique). Cuối cùng, các phần tử vi khuẩn, đặc biệt là những phần tử tạo nên thành vi khuẩn, chẳng hạn như lipopolysaccharide, cũng có thể vượt qua hàng rào ruột và đến não, nơi chúng kích hoạt các thụ thể cụ thể.
Nhiều nghiên cứu trên động vật mô tả tác động của lipopolysaccharide đối với hành vi kiểu trầm cảm. Tác động trực tiếp này có thể được khuếch đại bằng cách kích hoạt các thụ thể tại chỗ trong ruột, dẫn đến việc sản xuất các cytokine, chúng cũng có thể di chuyển đến não. Cytokine có khả năng điều chỉnh hoạt động của trục HPA để tối ưu hóa khả năng phòng thủ của cơ thể chống lại mầm bệnh. Ngược lại, viêm ruột mãn tính, liên quan đến sự mất cân bằng thường xuyên thành phần hệ vi sinh vật (rối loạn sinh học), có liên quan đến các bệnh tâm thần như trầm cảm.
KẾT LUẬN
Chúng ta đang khám phá mỗi ngày thêm một chút tầm quan trọng của sức khỏe hệ vi sinh vật đối với sức khỏe tổng thể của chúng ta, bao gồm cả sức khỏe tâm thần. Trong xã hội hiện đại của chúng ta, nơi căng thẳng xuất hiện hàng ngày, nơi mà sự mất cân bằng của hệ vi sinh vật chúng ta dễ bị suy yếu bởi nhiều yếu tố tác động.
Vậy bạn nên chăm sóc hệ vi sinh của chính mình như thế nào? Bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, giảm stress và một chế độ ăn uống cân bằng, nhất là thường xuyên bổ sung men vi sinh Probiotics để tránh bất kỳ sự gián đoạn nào trong thành phần của hệ vi sinh và giữ cho nó cân bằng nhất có thể, đồng thời điều quan trọng là phải hiểu cách hệ vi sinh vật của chúng ta phản ứng với căng thẳng mà điều chỉnh phản ứng sinh học của chúng ta, để tránh thiết lập một vòng tròn viêm nhiễm luẩn quẩn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của chúng ta.
AustrapharmVN
Nguồn tham khảo: STRESS ET MICROBIOTE
Bài viết liên quan
