KHI BỤNG LÀM HẠI NÃO

Ngày 10/06/2023

LIÊN QUAN HỆ VI SINH VẬT  RUỘT VÀ CÁC BỆNH LÝ THẦN KINH

Có mối liên hệ nào giữa hệ vi sinh vật của chúng ta, hàng trăm tỷ vi khuẩn cư trú trong ruột và não của chúng ta không? 

Bằng chứng sơ bộ từ các nghiên cứu khác nhau về con người hiện nay có xu hướng cho rằng các vi khuẩn sống trong dạ dày của chúng ta có thể có ảnh hưởng đến sự xuất hiện của các bệnh thoái hóa thần kinh hoặc tâm thần kinh, chẳng hạn như bệnh Alzheimer, Parkinson hoặc bệnh tự kỷ.

Nằm trong đường ruột của chúng ta, hệ vi sinh vật nặng từ 1 đến 2 kg và bao gồm từ 50 đến 100.000 loài vi khuẩn khác nhau, những tế bào này nhiều gấp mười lần so với tất cả các tế bào tạo nên cơ thể con người, cơ quan này là duy nhất cho mỗi chúng ta, giống như một dấu vân tay của từng người. Chúng không chỉ cần thiết cho quá trình tiêu hóa thức ăn và tổng hợp vitamin mà còn can thiệp vào sự trưởng thành của hệ thống miễn dịch và đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng các chức năng sinh lý.

Khi sự cân bằng mong manh này bị phá vỡ, các rối loạn có thể xuất hiện, gây các bệnh tiểu đường, bệnh viêm ruột, béo phì, và các bệnh lý thần kinh. Hệ thống thần kinh ruột, điều khiển hệ thống tiêu hóa sử dụng 200 triệu tế bào thần kinh, có vẻ như liên tục đối thoại với não bộ và do đó có thể ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của nó.

BỆNH PARKINSON

Bệnh Parkinson có thể bắt nguồn từ bụng, theo các nghiên cứu gần đây.  Filip Scheperjans, nhà thần kinh học tại Bệnh viện Đại học Helsinki, xác nhận: “Ruột bị ảnh hưởng trong giai đoạn đầu của bệnh, có thể là hàng thập kỷ trước khi bắt đầu rối loạn vận động”. Đối với 30 đến 50% bệnh nhân, các triệu chứng đầu tiên của bệnh Parkinson được biểu hiện bằng khứu giác suy giảm, khó nuốt và táo bón. 

Nhà nghiên cứu Phần Lan cũng quan sát thấy sự khác biệt giữa hệ vi sinh vật đường ruột của bệnh nhân bị ảnh hưởng và của người khỏe mạnh, khác xa sự chênh lệch đơn giản giữa các cá nhân bình thường. Ngoài ra còn có mối tương quan trực tiếp giữa số lượng vi 

khuẩn thuộc chi Enterobacteriaceae (một loại vi khuẩn có thể gây bệnh hoặc không gây hại tùy thuộc vào loại phụ của nó) và mức độ nghiêm trọng của các vấn đề về vận động và thăng bằng ở bệnh nhân Parkinson. 

Một phát hiện khác: phần lớn bệnh nhân có cùng một tổn thương đặc trưng cho bệnh Parkinson ở hệ thần kinh ruột và não của họ. Sự tiến bộ trong sự hiểu biết về căn bệnh này cho thấy việc triển khai các công cụ mới để chẩn đoán sớm. Có thể tưởng tượng rằng một sinh thiết đơn giản của ruột kết giúp phát hiện tình trạng này ngay cả trước khi xuất hiện các dấu hiệu bệnh lý vận động. "Việc cấy hệ vi sinh vật của những bệnh nhân nghi ngờ vào những con chuột để phát hiện dấu hiệu bệnh lý cũng có thể là một con đường tắt rất lớn về thời gian, bởi vì chỉ trong vài tuần, chúng ta có thể thấy sự tiến triển của tình trạng này ở động vật và do đó đánh giá sớm hơn nguy cơ thực sự của bệnh nhân đối mặt với căn bệnh này”, Giáo sư Jacques Schrenzel, trưởng phòng thí nghiệm vi khuẩn học trung tâm tại Bệnh viện Đại học Geneva cho biết thêm.

BỆNH ALZHEIMER 

Những thay đổi trong hệ vi sinh vật cũng đã được quan sát thấy trong trường hợp bệnh Alzheimer. Theo Angela Kamer thuộc Trung tâm Sức khỏe Não bộ tại Đại học New York, "có thể có mối liên hệ giữa bệnh nha chu ảnh hưởng đến các mô nâng đỡ của răng và suy giảm nhận thức." Mối tương quan này dựa trên một quan sát được thực hiện tại Vương quốc Anh, vi khuẩn Porphyromonas gingivalis được phát hiện trong não của một số bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer, mà vi khuẩn này, chịu trách nhiệm cho các tổn thương nha chu tiến triển, cũng có đặc tính ngăn chặn cơ chế tái tạo tế bào thần kinh tự nhiên.

Ngoài ra, theo công trình được thực hiện ở Lombardy trên 270 bệnh nhân bị rối loạn nhận thức liên quan đến bệnh Alzheimer, sự lắng đọng amyloid, một trong những dấu hiệu chủ yếu của bệnh lý này, cũng liên quan đến sự mất cân bằng của hệ vi sinh vật, khi vi khuẩn gây hiện tượng viêm diễn ra trong hệ thực vật đường ruột.

BỆNH TỰ KỶ Ở TRẺ

Mối liên hệ giữa hệ vi sinh vật và một số tình trạng tâm thần kinh không dừng lại ở đó. Một nghiên cứu được thực hiện đặc biệt ở California đã có thể chứng minh rằng bằng cách điều chỉnh hệ vi khuẩn đường ruột, có thể ảnh hưởng đến các triệu chứng bệnh tự kỷ ở động vật. Tuy nhiên, ngoại suy ở người vẫn khó đạt được.

Để tìm hiểu thêm, một nghiên cứu lớn có tên là “thế hệ MB”, mục đích là để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa hệ vi sinh vật và các bệnh viêm nhiễm khác nhau, bao gồm cả bệnh tự kỷ, được triển khai tại Geneva. Nghiên cứu tập hợp một nhóm lớn trẻ sơ sinh, theo dõi chúng từ khi còn trong tử cung (thông qua mẫu phân của người mẹ), cho đến khoảng 2 tuổi, khi hệ vi sinh vật đường ruột ổn định. Trẻ sơ sinh, vô trùng trong tử cung, phát triển hệ vi khuẩn đường ruột trong hai năm đầu đời, lần đầu tiên tiếp xúc với vi khuẩn của mẹ khi sinh, sau đó với vi khuẩn có trong môi trường. Theo nhiều nghiên cứu khác nhau, sinh mổ, cho bú bình hoặc dùng thuốc kháng sinh có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật của trẻ bằng cách làm suy yếu sự đa dạng của chúng, do đó dễ mắc các bệnh viêm nhiễm hơn. Đối với Jacques Schrenzel, một trong những người khởi xướng dự án,  nghiên cứu này sẽ cho phép chúng ta quay ngược thời gian chữa bệnh đối với một số trẻ sẽ có nguy cơ mắc bệnh tâm thần kinh chẳng hạn như bệnh tự kỷ. “Bằng cách tiếp cận hệ vi sinh vật của trẻ ngay từ những ngày đầu đời, chúng ta hy vọng có thể có tiên liệu chính xác hơn về các tương tác sẽ xảy ra đối với trẻ và cuối cùng xem xét các nghiên cứu trị liệu trước cho các trẻ có nguy cơ”! Jacques Schrenzel nói.

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ 

Trong khi các nhà khoa học dường như bị thuyết phục về vai trò gây bệnh của vi khuẩn trong sự khởi đầu của một số bệnh thần kinh, thì khía cạnh điều trị vẫn là một lĩnh vực nghiên cứu cần được khám phá. Chúng ta có một số công cụ để can thiệp vào hệ thực vật đường ruột và vi khuẩn của nó: kháng sinh, men vi sinh (vi khuẩn và nấm men có lợi cho hệ vi sinh vật), prebiotic (phân tử khôi phục lại sự cân bằng của hệ vi sinh), thực phẩm hoặc cấy ghép phân, bao gồm thay thế hệ thực vật đường ruột của bệnh nhân với của một người cho khỏe mạnh. Nhưng tác dụng của một số phương tiện này rất phức tạp để đánh giá và chúng tôi vẫn chưa biết tác dụng phụ có thể xảy ra của chúng. Tuy nhiên, các nghiên cứu tiền lâm sàng được thực hiện tại Đại học Los Angeles đã xác định được một số cơ chế mà men vi sinh có thể ảnh hưởng đến sự tương tác giữa hệ vi sinh vật đường ruột và não bộ. Nhưng những kết quả này vẫn cần được xác nhận trên quy mô lớn hơn.

Jacques Schrenzel hào hứng: “Điều này vẫn còn khá thú vị, bởi vì có lẽ việc điều khiển hệ vi sinh vật dễ dàng hơn so với cách tiếp cận các tế bào thần kinh ở cấp độ di truyền. Phải thừa nhận rằng cần phải hiểu rõ hơn về các cơ chế liên quan trước khi đề cập đến khía cạnh trị liệu, nhưng chúng ta đang đạt được tiến bộ nhanh chóng trong lĩnh vực này.”

AustrapharmVN

Nguồn tham khảo: QUAND LE VENTRE FAIT MAL AU CERVEAU

https://www.letemps.ch/sciences/ventre-mal-cerveau