PROBIOTICS CHẤT LƯỢNG VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ TỐI ƯU

1. LỢI ÍCH CỦA PROBIOTICS VÀ ĐỘ ỔN ĐỊNH CỦA CHÚNG

1.1. Các loại men vi sinh có ích cho cơ thể bạn

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức LHQ về lương thực và nông nghiệp (FAO):

- Men vi sinh gồm 2 nhóm: Nhóm vi khuẩn sống sinh acid lactic (Probiotics) và nhóm sinh bào tử (Sporeformers).

- Sự khác biệt giữa 2 nhóm này thể hiện ở:

+ Chứng chỉ An toàn sử dụng GRAS do Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp: Probiotics (Lactobacillus và Bifidobacterium) là những men vi sinh thông dụng được cấp chứng chỉ này nên có thể dùng rộng rãi. Nhóm sinh bào tử (Bacillus) chưa có chứng chỉ này nên chưa dùng tự do trong sữa trẻ em.

+ Probiotics sống lâu trong ruột trong khi nhóm sinh bào tử chỉ sống trong ruột một thời gian ngắn (không tạo được hệ cân bằng vi khuẩn có ích).

Nhóm sinh bào tử thường có trong đất nên có ưu điểm rất dễ bảo quản (do chịu được oxy, sống tốt trong môi trường nghèo dinh dưỡng, được bảo vệ trong bào tử). Trong khi Probiotics (vốn sống trong cơ thể) nên rất dễ chết trong không khí, cần phải được bảo vệ bằng các công nghệ hiện đại (bao vi nang, đóng gói trong Nitơ, hoạt độ nước Aw ≤ 0,2%).

PROBIOTICS CHẤT LƯỢNG VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ TỐI ƯU

1.2. Probiotics mang lại giá trị lợi ích trên sức khỏe

- Phòng ngừa và điều trị các rối loạn tiêu hoá, bao gồm tiêu chảy do kháng sinh đường uống, tiêu chảy do nhiễm khuẩn (E.coli, Shigella, Salmonella,…) và virus (tiêu chảy do rotavirus là nguyên nhân tiêu chảy chủ yếu ở trẻ em), tiêu chảy do không dung nạp lactose hay do thiếu men sucrose và maltase, ngăn ngừa táo bón (men vi sinh kích thích nhu động ruột, tiết ra axit lactic, hút nước vào ruột).

- Hỗ trợ phòng ngừa và điều trị nhiễm H.Pylori, giảm dị ứng, phòng ngừa và điều trị các triệu chứng tim thiếu máu cục bộ và làm giảm cholesterol huyết thanh, nhiễm khuẩn âm đạo, nấm Candida, bệnh viêm đại tràng và cung cấp các vitamin tan trong nước cho cơ thể như B₁, B₂, B₆, B₉, B₁₂, viamin C.

- Tăng cường miễn dịch, tăng sức đề kháng, ngăn ngừa sự phát triển các tế bào ác tính.

PROBIOTICS CHẤT LƯỢNG VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ TỐI ƯU

1.3. Đánh giá độ ổn định của Probiotics

Probiotics đem lại nhiều lợi ích về sức khỏe nhưng độ ổn định kém, bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, dẫn đến số lượng bị giảm trong quá trình sản xuất, bảo quản và sử dụng.

- Môi trường sống giúp Probiotics phát triển (môi trường sống phải phù hợp, giàu dinh dưỡng và các yếu tố vi lượng).

- Dễ chết khi có nhiều oxy (do Probiotics là vi khuẩn vi hiếu khí, chỉ sống tốt trong môi trường có ít oxy).

- Dễ bị shock khi thay đổi trạng thái, nhiệt độ, áp suất (heat shock, pression shock).

PROBIOTICS CHẤT LƯỢNG VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ TỐI ƯU

- Dịch dạ dày, dịch mật (Probiotics không chịu được pH acid của dịch dạ dày và tác động của dịch mật).

- Hoạt độ nước (Aw) cao (hoạt độ nước hay lượng nước hoạt động là thành phần của độ ẩm, ảnh hưởng trực tiếp đến độ ổn định của Probiotics, hoạt độ nước càng cao Probiotics càng không ổn định, dễ bị chết).

Trên thực tế, nhiều Probiotics lưu hành trên thị trường là những tế bào đã chết hay gần ngưỡng chết (sub-lethally injured) do không được bảo quản đúng cách.

2. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CAO TRONG SẢN XUẤT PROBIOTICS

Tính ổn định của các chủng Probiotics phụ thuộc vào nhiều yếu tố như đặc tính của chủng, qui trình sản xuất, công thức, cách đóng gói và điều kiện bảo quản. Sản xuất Probiotics đòi hỏi tính chuyên môn cao và phải kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt trong suốt quá trình sản xuất.

Trên thế giới hiện nay, có không quá 10 nhà sản xuất nguyên liệu Probiotics, chủ yếu ở Mỹ, Canada, Pháp và Đan Mạch có đủ kiến thức và trình độ công nghệ trong sản xuất và xử lý Probiotics đúng cách để đảm bảo sự thuần chủng và độ ổn định của chúng. Chính vì vậy mà Probiotics của các nhà sản xuất này có giá cao gấp nhiều lần so với Probiotics sản xuất từ châu Á.

Phân tích dưới đây cho chúng ta thấy một cái nhìn toàn diện về đỉnh cao khoa học của việc tạo ra một sản phẩm Probiotic chất lượng cao như thế nào, qua đó sẽ giúp chúng ta cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn một sản phẩm chứa Probiotics.

2.1. Quy chuẩn nghiêm ngặt cho ra đời sản phẩm chất lượng

Một số công nghệ tiên tiến trong sản xuất sản phẩm chứa Probiotics chất lượng cao:

- Bao vi nang: Probiotics rất dễ chết khi tiếp xúc với dịch dạ dày và dịch mật, nên nếu được bảo vệ trong lớp bao vi nang sẽ giúp Probiotics ít chết và phát huy tác dụng tốt hơn tại ruột.

- Đóng gói trong Nitơ: Probiotics là vi khuẩn vi hiếu khí nên dễ chết trong môi trường nhiều oxy. Do đó đóng gói Probiotics trong môi trường khí Nitơ sẽ giúp tăng tuổi thọ Probiotics.

- Đóng gói trong môi trường có hoạt độ nước (Aw) thấp ≤ 0,2%: Trước đây, người ta cho rằng độ ẩm là yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ các sản phẩm sinh học. Ngày nay, khoa học đã chỉ ra rằng độ ẩm gồm 2 thành phần là nước hoạt động và nước liên kết, và lượng nước hoạt động là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của các sản phẩm sinh học (trong đó có Probiotics). Aw ≤ 0,2% giúp Probiotics có độ ổn định cao nhất. Độ ẩm trong nhà máy sản xuất thường trong khoảng 75-90%, nhưng khi độ ẩm trong không khí cao hơn 22%, Aw sẽ >0.2%, vì vậy cần có thiết bị đo Aw liên tục để luôn đảm bảo được Aw ≤ 0,2% trong suốt quá trình sản xuất.

- Xác định đúng tên men vi sinh bằng mã gen: Do đặc điểm nhận diện bên ngoài của các men vi sinh thường giống nhau, nên nếu chỉ dùng phương pháp thông thường có thể sẽ xác định không đúng loại ghi trên nhãn như nhận diện bằng mã gen. Vì vậy cần mua nguyên liệu từ những nhà sản xuất tin cậy với độ thuần chủng của Probiotics cao.

2.2. Sản xuất theo tiêu chuẩn GMP-WHO

Toàn bộ quy trình sản xuất tại nhà máy sản xuất nguyên liệu (Probiotics) và nhà máy sản xuất sản phẩm chứa Probiotics đều được thẩm định chặt chẽ theo tiêu chuẩn GMP-WHO, như vậy sẽ đảm bảo quy trình sản xuất hoạt động hiệu quả, chất lượng sản phẩm ổn định.

Thẩm định chất lượng sản phẩm là một phần không tách rời của việc đảm bảo chất lượng sản phẩm. Vì thẩm định là thu thập và đánh giá các số liệu, xem xét một cách có hệ thống các thiết bị, quy trình và hệ thống để đảm bảo rằng các quy trình sản xuất bao gồm máy móc thiết bị, nhà xưởng, nhân viên và nguyên vật liệu – đều có đủ khả năng đạt được kết quả dự kiến một cách liên tục và không đổi.

Như vậy, để sản xuất ra một sản phẩm chứa Probiotics tốt, chất lượng cao là cả một quá trình hết sức công phu, tỉ mỉ, đòi hỏi nhiều trang thiết bị và quy trình kỹ thuật đặc hiệu từ nhà máy sản xuất nguyên liệu (Probiotics) đến nhà máy sản xuất ra thành phẩm chứa Probiotics. Chính vì vậy mà giá một sản phẩm chứa Probiotics chất lượng cao thường khá cao.