NHỮNG PHÁT TRIỂN MỚI VỀ LIỆU PHÁP HỆ VI SINH

Ngày 30/01/2024

BẠN ĐÃ BAO GIỜ NGHE NÓI VỀ MICROBIOME CHƯA? 

Bạn có biết rằng hệ vi sinh vật rất cần thiết để duy trì sức khỏe tốt cũng như điều trị một số bệnh lý nhất định ở con người? Và nó được coi là bộ gen thứ hai của con người ? Y học hiện đại phải đối mặt với những thách thức mới trong việc điều trị bệnh, đặc biệt là do tình trạng kháng thuốc kháng sinh cao hoặc phải tính đến sự khác nhau giữa các cá nhân trong phản ứng với thuốc. Đối mặt với những thách thức này, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy tiềm năng mạnh mẽ của các liệu pháp vi sinh vật. Bài viết này trình bày những điểm nổi bật chính về sự phát triển của các phương pháp mới này.

TẦM QUAN TRỌNG CỦA NGHIÊN CỨU HỆ VI SINH VẬT

Hệ vi sinh vật đề cập đến bộ gen của tất cả các vi sinh vật như ký sinh trùng, vi khuẩn, nấm và vi rút nằm trên hoặc trong nhiều cơ quan của cơ thể con người, đặc biệt là da, mắt và ruột của chúng ta. Những vi sinh vật này nhìn chung vô hại, 80% thậm chí còn có lợi cho sức khỏe.

Hệ vi sinh vật của con người có thể cung cấp các chức năng trao đổi chất và tổng hợp vitamin cần thiết cho sức khỏe con người, bao gồm điều hòa hệ thống miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa. Để có được đặc tính toàn diện về hệ vi sinh vật ở người và phân tích vai trò của nó đối với sức khỏe và bệnh tật của con người, Dự án Hệ vi sinh vật ở người (HMP) đã được Quỹ chung của Viện Y tế Quốc gia hỗ trợ từ năm 2007 đến năm 2016.

Giai đoạn đầu của dự án, HMP1, được thành lập vào năm 2008, đã giúp xác định đặc điểm của cộng đồng vi sinh vật của 300 người khỏe mạnh, tại 5 vị trí chính của cơ thể: đường mũi, khoang miệng, da, đường tiêu hóa và đường tiết niệu. Giai đoạn iHMP thứ hai nhằm mục đích tạo ra các bộ dữ liệu theo chiều dọc tích hợp từ cả hệ vi sinh vật và vật chủ. Giai đoạn này sẽ khai thác dữ liệu từ các phương pháp tiếp cận khác nhau từ ba khảo sát đoàn hệ khác nhau để nghiên cứu các bệnh lý liên quan đến hệ vi sinh vật.

Một trong những nghiên cứu tập trung vào các bệnh viêm ruột và nhằm mục đích tìm hiểu hệ vi sinh vật đường ruột của con người thay đổi như thế nào theo thời gian ở người lớn và trẻ em mắc các bệnh này.

HỆ VI SINH VẬT ĐƯỜNG RUỘT, BỘ GEN THỨ HAI CỦA CON NGƯỜI

Tại sao hệ vi sinh vật đường ruột lại thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu? Để hiểu điểm này, hãy cùng nhau xem lại một số thông tin thực tế về hệ vi sinh vật đường ruột:

Bộ gen của con người được tạo thành từ khoảng 30.000 gen trong khi hệ vi sinh vật của chúng ta mã hóa hơn 3 triệu gen, hầu hết trong số đó nằm ở ruột. 70% hệ thống miễn dịch của con người nằm ở ruột và hệ vi sinh vật đường ruột là rào cản giúp hệ thống miễn dịch chống lại mầm bệnh.

Hệ vi sinh vật đường ruột dường như có liên quan đến nhiều bệnh khác nhau ở người ảnh hưởng đến não (trầm cảm, rối loạn phổ tự kỷ), phổi (hen suyễn dị ứng), da (viêm da dị ứng), hệ tiêu hóa (viêm loét đại tràng, các bệnh viêm nhiễm) cũng như bệnh tiểu đường loại 2.

Các liệu pháp vi sinh vật (MBT) hiện đang được phát triển để ngăn ngừa nhiễm trùng Clostridium difficile (C. Diff) tái phát, chủ yếu mắc phải ở bệnh viện và gây tiêu chảy, mất nước, sốt và giảm cân. Những MBT này được kỳ vọng sẽ cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân và giảm bớt gánh nặng cho hệ thống chăm sóc sức khỏe.

SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LIỆU PHÁP VI SINH VẬT ĐƯỜNG RUỘT

Mặc dù các câu hỏi khoa học vẫn còn đang cần được khám phá nhưng các nhà đầu tư trong lĩnh vực này đã nhìn thấy tiềm năng của các liệu pháp dựa trên hệ vi sinh vật. Hơn 260 công ty và 900 chương trình nghiên cứu đang tham gia vào việc phát triển các liệu pháp dựa trên hệ vi sinh vật.

Nhiều công ty khởi nghiệp (ví dụ: SERES Therapeutics, NOVOME Biotechnologists, Maat Pharma), tập trung nghiên cứu vào liệu pháp hệ vi sinh vật, đã xuất hiện trong những năm gần đây. Ví dụ, Maat Pharma, một công ty công nghệ sinh học của Pháp có trụ sở tại Lyon, đặt mục tiêu trở thành công ty dẫn đầu ngành trong việc điều trị sự mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột và đã thiết lập sự hợp tác chuyển tiếp giữa giới học viện, INRA (Viện nghiên cứu nông nghiệp quốc gia Pháp) và ngành công nghiệp hợp tác để thiết kế công nghệ  nền tảng vi sinh vật này

Các công ty dược phẩm lớn (như Takeda, Johnson & Johnson, Merck) đã đầu tư hợp tác với các công ty khởi nghiệp. Đáng chú ý, Merck đã hợp tác với 4D Pharma, một công ty công nghệ sinh học có trụ sở tại Anh, để sử dụng nền tảng vi sinh của mình nhằm tạo ra một loại vắc xin mới đưa vi khuẩn sống vào ruột. Merck cũng đang hợp tác với 4D Pharma và Evelo Biosciences để đánh giá liệu hệ vi sinh vật đường ruột có thể tăng cường tác dụng của thuốc Keytruda (pembrolizumab), một chất ức chế điểm kiểm soát hệ thống miễn dịch hay không.

Các liệu pháp dựa trên hệ vi sinh vật có tiềm năng to lớn không chỉ giúp điều trị một loạt các bệnh và tình trạng đường tiêu hóa mà còn có thể thay đổi cuộc chơi trong các lĩnh vực thần kinh, miễn dịch và ung thư. Tuy nhiên, việc phát triển các liệu pháp vi sinh cũng phải đối mặt với nhiều thách thức liên quan đến các vấn đề pháp lý, thử nghiệm lâm sàng, sản xuất, sản phẩm và ra mắt thị trường.

AustrapharmVN

Nguồn tham khảo: THÉRAPIES DU MICROBIOME : QUELLES SONT LES DERNIÈRES AVANCÉES ?

https://www.alcimed.com/fr/insights/therapies-du-microbiome-quelles-sont-les-dernieres-avancees