KHÁNG THUỐC KHÁNG SINH

Ngày 23/06/2022

Kháng thuốc kháng sinh là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với sức khỏe toàn cầu, an ninh lương thực và sự phát triển ngày nay.

Nó có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, ở mọi lứa tuổi và ở bất kỳ quốc gia nào. Kháng kháng sinh là một hiện tượng tự nhiên, nhưng việc lạm dụng các loại thuốc này ở người và động vật sẽ đẩy nhanh quá trình này. Ngày càng có nhiều bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như viêm phổi, lao hoặc bệnh lậu, nhiễm khuẩn salmonella, đang trở nên khó điều trị hơn khi các loại thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị mất tác dụng.

Kháng kháng sinh dẫn đến thời gian nằm viện lâu hơn, tăng chi phí y tế và tăng tỷ lệ tử vong.

Thuốc kháng sinh là loại thuốc được sử dụng để điều trị và ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn. Kháng thuốc xảy ra khi vi khuẩn tiến hóa để đề kháng lại tác dụng các loại thuốc này khi sử dụng.

Chính vi khuẩn, không phải con người hay động vật, trở nên kháng thuốc. Sau đó, chúng có thể gây nhiễm trùng cho người hoặc động vật khó điều trị hơn so với những bệnh do vi khuẩn không kháng thuốc gây ra.

Cần phải thay đổi cách chúng ta kê đơn và sử dụng những loại thuốc này trên toàn thế giới. Ngay cả khi thuốc kháng sinh mới được phát triển, tình trạng kháng thuốc sẽ vẫn là một mối đe dọa nghiêm trọng nếu không có sự thay đổi hành vi. Sự thay đổi này nên bao gồm các biện pháp để giảm sự lây lan của các bệnh nhiễm trùng, bao gồm tiêm chủng, rửa tay, quan hệ tình dục an toàn hơn và vệ sinh thực phẩm tốt.

TẦM QUAN TRỌNG CỦA TÌNH TRẠNG KHÁNG KHÁNG SINH

Tình trạng kháng thuốc kháng sinh hiện đang đạt mức cao nguy hiểm ở tất cả các khu vực trên thế giới. Các cơ chế kháng thuốc mới đang xuất hiện và lan rộng trên khắp thế giới, làm ảnh hưởng đến khả năng điều trị các bệnh truyền nhiễm thông thường của chúng ta. Đối với số lượng ngày càng tăng của các bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như viêm phổi, lao, nhiễm trùng huyết và bệnh lậu và các bệnh do thực phẩm, việc điều trị trở nên khó khăn hơn và đôi khi thậm chí là không thể, vì thuốc kháng sinh mất tác dụng.

Ở những quốc gia mà chúng được phân phát không cần đơn cho người hoặc động vật, vấn đề về sự xuất hiện và lan rộng của tình trạng kháng thuốc thậm chí còn tồi tệ hơn. Tương tự, ở các quốc gia không có hướng dẫn điều trị chuẩn hóa, thuốc kháng sinh được nhân viên y tế và bác sĩ thú y kê đơn quá mức và công chúng tiêu thụ quá mức.

Trừ khi chúng ta hành động khẩn cấp, chúng ta sẽ sớm bước vào kỷ nguyên hậu kháng sinh, trong đó các bệnh nhiễm trùng thông thường và vết thương nhỏ sẽ một lần nữa gây tử vong.

NGĂN NGỪA VÀ KIỂM SOÁT

Việc lạm dụng hoặc sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh làm tăng nhanh hiện tượng kháng thuốc cũng như thực hành kém phòng chống và kiểm soát nhiễm khuẩn. Các hành động có thể được thực hiện ở mọi cấp độ xã hội để giảm tác động và hạn chế sự lan rộng của sự kháng kháng sinh.

Ở cấp độ cá nhân

Để ngăn ngừa và chống lại sự lan rộng của tình trạng kháng thuốc kháng sinh, bạn có thể:

chỉ sử dụng những loại thuốc này nếu được chỉ định bởi một chuyên gia chăm sóc sức khỏe có trình độ;
không bao giờ yêu cầu thuốc kháng sinh nếu nhân viên y tế của bạn nói với bạn rằng bạn không cần chúng;
luôn tuân theo lời khuyên của người chăm sóc khi sử dụng kháng sinh;
không bao giờ chia sẻ thuốc kháng sinh của bạn với người khác hoặc sử dụng thuốc bạn đã bỏ lại;
ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách rửa tay thường xuyên, tuân thủ các quy tắc vệ sinh tốt trong chế biến thực phẩm, tránh tiếp xúc gần với người bệnh, quan hệ tình dục an toàn và tiêm chủng đầy đủ;
chế biến thực phẩm hợp vệ sinh bằng cách tôn trọng Năm Chìa khóa để thực phẩm lành mạnh hơn (giữ sạch, tách thực phẩm sống và chín, nấu chín kỹ, bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ thích hợp) và lựa chọn thực phẩm, đặc biệt là các sản phẩm chăn nuôi không dùng kháng sinh.

Chính trị gia

Để ngăn ngừa và chống lại sự lan rộng của tình trạng kháng thuốc kháng sinh, họ có thể:

đảm bảo rằng một kế hoạch hành động quốc gia mạnh mẽ được áp dụng để ngăn chặn tình trạng kháng kháng sinh;
cải thiện giám sát các bệnh nhiễm trùng kháng kháng sinh;
tăng cường các chính sách, chương trình và thực hiện các biện pháp phòng, chống lây nhiễm;
quy định và thúc đẩy việc sử dụng hợp lý và sẵn có các loại thuốc có chất lượng;
phổ biến thông tin về tác động của kháng kháng sinh.

Chuyên gia sức khỏe

Để ngăn ngừa và chống lại sự lan rộng của tình trạng kháng thuốc kháng sinh, họ có thể:

thực hiện phòng ngừa bằng cách đảm bảo sự sạch sẽ của bàn tay, dụng cụ và môi trường xung quanh chúng;
chỉ kê đơn và cấp phát thuốc kháng sinh khi cần thiết, theo đúng hướng dẫn hiện hành;
báo cáo các trường hợp nhiễm khuẩn kháng kháng sinh cho các đoàn giám sát;
nói chuyện với bệnh nhân của họ về việc dùng thuốc kháng sinh đúng cách, về tình trạng kháng thuốc và những nguy hiểm của việc lạm dụng thuốc;
nói chuyện với bệnh nhân của họ về phòng ngừa lây nhiễm (ví dụ, thông qua tiêm chủng, rửa tay, quan hệ tình dục an toàn hơn hoặc che miệng và mũi khi hắt hơi).

Lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Để ngăn ngừa và chống lại sự lan rộng của tình trạng kháng thuốc kháng sinh, họ có thể:

đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các loại kháng sinh mới, vắc xin, chẩn đoán và các công cụ khác.

Ngành nông nghiệp

Để ngăn ngừa và chống lại sự lan rộng của tình trạng kháng thuốc kháng sinh, họ có thể:

chỉ cho động vật dùng kháng sinh dưới sự giám sát của thú y;
không sử dụng kháng sinh làm chất kích thích tăng trưởng hoặc phòng bệnh cho động vật;
tiêm phòng cho động vật để giảm nhu cầu sử dụng kháng sinh và sử dụng các chất thay thế cho các loại thuốc này nếu có;
thúc đẩy và áp dụng các quy trình thực hành tốt trong từng khâu sản xuất, chế biến thực phẩm có nguồn gốc động thực vật;
tăng cường an toàn sinh học tại các trang trại để tránh nhiễm trùng bằng cách cải thiện vệ sinh và sức khỏe động vật.

Những phát triển gần đây

Mặc dù các loại thuốc kháng sinh mới đang được phát triển, nhưng không loại thuốc nào trong số chúng có khả năng hiệu quả đối với các dạng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh nguy hiểm nhất.

Với sự dễ dàng và tần suất đi lại trong thế giới ngày nay, kháng kháng sinh là một vấn đề toàn cầu, đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các Quốc gia và nhiều ngành.

Ảnh hưởng

Khi nhiễm trùng không thể điều trị được nữa bằng thuốc kháng sinh hàng đầu, thì phải sử dụng các loại thuốc đắt tiền hơn. Ngoài ra, tình trạng ốm đau và điều trị kéo dài, thường xuyên phải nằm viện làm tăng chi phí chăm sóc sức khỏe, cũng như gánh nặng tài chính cho gia đình và xã hội.

Tình trạng kháng thuốc kháng sinh làm ảnh hưởng đến những thành tựu của y học hiện đại. Nếu không có thuốc kháng sinh hiệu quả để ngăn ngừa và điều trị nhiễm trùng, cấy ghép nội tạng, hóa trị và một số thủ thuật phẫu thuật như sinh mổ sẽ trở nên nguy hiểm hơn nhiều.

HÀNH ĐỘNG CỦA WHO

WHO dành ưu tiên cao cho cuộc chiến chống lại tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Kế hoạch Hành động Toàn cầu nhằm Chống lại Kháng thuốc, bao gồm kháng thuốc kháng sinh, đã được Đại hội đồng Y tế Thế giới thông qua vào tháng 5 năm 2015. Kế hoạch này nhằm bảo vệ khả năng của chúng ta trong việc ngăn ngừa và điều trị các bệnh truyền nhiễm trên toàn thế giới bằng cách sử dụng các loại thuốc an toàn và hiệu quả.

Kế hoạch hành động toàn cầu này xác định 5 mục tiêu chiến lược:

nâng cao nhận thức và hiểu biết về hiện tượng kháng thuốc;
tăng cường giám sát và nghiên cứu;
giảm tỷ lệ mắc các bệnh nhiễm trùng;
tối ưu hóa việc sử dụng các chất kháng khuẩn;
đầu tư bền vững để chống lại sự kháng thuốc.
Vào tháng 9 năm 2016, các nguyên thủ quốc gia họp tại Đại hội đồng Liên hợp quốc đã cam kết thực hiện một cách tiếp cận phối hợp để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của tình trạng kháng thuốc trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là sức khỏe con người, sức khỏe động vật và nông nghiệp. WHO hỗ trợ các Quốc gia Thành viên phát triển các kế hoạch hành động quốc gia của riêng họ để giải quyết vấn đề kháng thuốc kháng sinh.