HỆ VI SINH RUỘT CÓ THỂ CHỐNG VIÊM NÃO
Ngày 24/06/2022
Hiện nay, người ta đã khẳng định rõ rằng: ruột liên lạc rất chặt chẽ với não của chúng ta, đặc biệt là thông qua hệ vi sinh vật của cơ thể. Thật vậy, hàng tỷ vi khuẩn sống chung trong ruột của chúng ta sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ. Trong trường hợp mất cân bằng, hệ vi sinh vật đường ruột có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của các bệnh thần kinh và tâm thần và nhiều nghiên cứu đang được tiến hành để hiểu rõ hơn về các quá trình này. Mới đây, một công trình mới được công bố trên tạp chí Nature vừa chỉ ra rằng hệ vi sinh vật đường ruột có thể có chức năng bảo vệ não bằng cách điều chỉnh một quần thể tế bào não giúp chống lại chứng viêm não.
HỆ VI SINH RUỘT ĐIỀU CHỈNH TÁC ĐỘNG CHỐNG VIÊM NÃO CỦA TẾ BÀO NÃO
Trong não, các tế bào thần kinh được bao quanh bởi các loại tế bào rất phong phú khác được nhóm lại với nhau dưới tên gọi tế bào thần kinh đệm, trong số đó có các tế bào hình sao (astrocytes) có chức năng vẫn còn ít nhận biết cho đến nay. Từ lâu tế bào hình sao được coi là tế bào hỗ trợ vật lý đơn thuần cho mô não, nhưng thật ra nó thực hiện các chức năng đa dạng hơn nhiều. Là đối tác tích cực của tế bào thần kinh, tế bào hình sao tham gia trực tiếp vào quá trình điều hòa hoạt động của tế bào thần kinh trong các khớp thần kinh, đóng một vai trò trong việc kiểm soát lưu lượng máu não, tái tạo mô thần kinh và như vậy có tác động chống viêm thần kinh. Thật vậy, vai trò chống viêm của tế bào hình sao gần đây đã được chứng minh, nhưng vẫn còn ít biết về chức năng này và sự điều hòa của nó bởi hệ vi sinh ruột.
Hệ vi sinh vật đường ruột điều chỉnh hoạt động chống viêm não bởi tế bào hình sao
Các nhà nghiên cứu từ Bệnh viện Brigham và Phụ nữ tại Trường Y Harvard (Boston, Mỹ), đã tìm cách mô tả rõ hơn chức năng bảo vệ chống viêm này của tế bào hình sao. Họ đã thành công trong việc làm nổi bật một con đường chống viêm mới được điều chỉnh bởi vi khuẩn cư trú trong ruột.
Sử dụng các kỹ thuật tiên tiến để phân tích gen, protein và tế bào, các nhà khoa học này đã xác định được một tập hợp con mới tế bào hình sao nằm gần màng não (màng bao quanh hệ thần kinh trung ương) và biểu hiện các protein cụ thể, LAMP1 và TRAIL. Các tế bào hình sao này có khả năng hạn chế tình trạng viêm trong não bằng cách gây chết tế bào tham gia vào phản ứng miễn dịch để thúc đẩy phản ứng viêm, tế bào T.
Cơ chế liên quan đến việc kiểm soát các tế bào hình sao này liên quan đến một phân tử tín hiệu gọi là interferon-gamma. Đáng chú ý, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chính hệ vi sinh vật đường ruột gây ra sự biểu hiện của phân tử này trong các tế bào của màng não. Sau đó, chúng gửi một tín hiệu đến các tế bào hình sao biểu hiện LAMP1 và TRAIL để kích hoạt hoạt động chống viêm của chúng.
HƯỚNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC LIỆU PHÁP MỚI CHỐNG LẠI CÁC BỆNH VIÊM THẦN KINH
Việc phát hiện ra một cơ chế mới mà vi khuẩn đường ruột điều chỉnh chứng viêm não là một bước tiến quan trọng trong việc tìm hiểu về chứng viêm thần kinh. Việc xác định một loại tế bào hình sao có chức năng chống viêm được kiểm soát bởi hệ vi sinh vật đường ruột mở ra con đường phát triển các phương pháp điều trị mới để chống lại các bệnh lý não và đặc biệt là các bệnh viêm thần kinh như bệnh đa xơ cứng.
Các lợi khuẩn Probiotics có thể giúp điều chỉnh hoạt động chống viêm của các tế bào hình sao này đang được khám phá. Các dữ liệu khác gần đây của nhóm nghiên cứu chỉ ra rằng một số khối u não cũng khai thác con đường này để trốn tránh phản ứng miễn dịch của cơ thể. Do đó, các ứng dụng của nghiên cứu này có thể hữu ích cho nhiều bệnh lý não.
Một hướng nghiên cứu mới cho các rối loạn tâm thần
Một nghiên cứu mới của Anh, được công bố vào tháng 9 năm 2021 trên tạp chí JAMA PSYCHIATRY, cho thấy rằng một số chứng rối loạn tâm thần có chung những rối loạn của hệ vi sinh vật đường ruột.
Theo phân tích tổng hợp này, kết hợp các kết quả của 59 nghiên cứu trước đó, đã xác định các dấu hiệu vi sinh vật phổ biến đối với một số rối loạn tâm thần bao gồm trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, tâm thần phân liệt và lo lắng. Những vi khuẩn này liên quan đến các bất thường tương tự của vi sinh vật đường ruột, đặc biệt là với số lượng vi khuẩn gây viêm nhiễm cao hơn.
“Kết quả của chúng tôi chứng minh rằng những thay đổi trong thành phần của hệ vi sinh vật là phổ biến và ngay cả dù nó có lẽ phức tạp hơn nhiều nhưng chúng tôi thấy một số chỉ dấu về cách chúng có thể được liên kết với các cơ chế cơ bản đã biết của rối loạn tâm thần, chẳng hạn như sự điều chỉnh các quá trình viêm. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy sức khỏe của hệ vi sinh vật đường ruột là cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe tinh thần của mỗi người,”Allan Young, người đứng đầu cuộc nghiên cứu tại King’s College London, kết luận.
Cho đến nay, mặc dù chưa có dấu hiệu sinh học vi khuẩn có thể được xác định cụ thể đối với sự rối loạn thần kinh. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, những kết quả này cho thấy rõ tầm quan trọng của việc chú ý đến sức khỏe đường ruột trong các nghiên cứu tương lai và phát triển liệu pháp điều trị rối loạn tâm thần.
AustrapharmVN
Nguồn tham khảo: LE MICROBIOTE INTESTINAL EST CAPABLE DE RÉGULER L’INFLAMMATION CÉRÉBRALE
Bài viết liên quan
